The Demopædia Encyclopedia on Population is under heavy modernization and maintenance. Outputs could look bizarre, sorry for the temporary inconvenience
Višejezički demografski rečnik, srpskohrvatska verzija 1971
71
|
71
710
— Reprodukcija stanovništva 1 je proces obnavljanja generacija (v. 116) unutar stanovništva, koje se shvataju kao obnavljajući skupovi 2 — u matematičkom smislu. Razlikuju se bruto reprodukcija 3, gde nije uzeta u obzir smrtnost pre kraja prokreacionog perioda (620-1), i neto reprodukcija 4, gde je smrtnost uzeta u obzir.
711
— Pokazatelji (136-1) reprodukcije koji se najčešće koriste nazivaju se stope reprodukcije 1. Ove stope reprodukcije predstavljaju odnos ukupnog broja ženske, odnosno muške živorođene dece prema ukupnom početnom broju lica u ženskoj (116-5), odnosno muškoj kohorti (116-4) koja su tu decu donela na svet. Ako nije drukčije naznačeno, pomenute stope odnose se na stope reprodukcije ženskog stanovništva 2, koje pokazuju prosečan broj ženske de-ce na jedno živorođeno žensko dete u toku čitavog prokreacionog perioda. Neto stopa reprodukcija 3 ženskog stanovništva, ili stopa neto reprodukcije 3 ženskog stanovništva (710-4), označava broj ženske dece koju bi donelo na svet 100 novorođenih devojčica u datim uslovima fertiliteta i mortaliteta. Bruto stopa reprodukcije 4 ženskog stanovništva (710-3), označava broj ženske dece koju bi donelo na svet 100 novorođenih devojčica u datim uslovima fertiliteta, ali pod pretpostavkom da nema delovanja smrtnosti od rođenja pa do kraja prokreacionog (fertilnog) perioda (620-1). Ova stopa je u stvari, pokazatelj fertiliteta (634-3). Stope reprodukcije muškog stanovništva 5 koje se računaju na isti način kao i pomenute stope za žensko stanovništvo, označavaju prosečan broj muške na jedno živorođeno muško dete u toku čitavog prokreacionog perioda. Moguća je i upotreba stope reprodukcije ukupnog stanovništva 6, koja obuhvata oba pola. Stope reprodukcije su najčešće momentne stope (155-4), sem kada se naznači da je u pitanju stopa reprodukcije generacije 7 (153-5). Ako se ne raspolaže podacima o fertilitetu po starosti, neto stope reprodukcije možemo oceniti pomoću pokazatelja obnavljanja 8 stanovništva, ili smene generacija8. Da bi se dobio ovaj pokazatelj (136-2), potrebno je najpre izračunati odnos broja dece prema broju žena (630-8) u proučavanom stanovništvu, a zatim, isti odnos u odgovarajućem stacionarnom stanovništvu (703-6), i konačno, uporediti obe navedene vrednosti.
- 3. Ponekad se, po imenu demografa koji su je uveli ova stopa zove Boeck-ova ili Kuczynski-eva stopa ili Boeck—Kuszynski-eva stopa.
712
— Različiti postupci omogućavaju da se posebno računaju bračna 1 i vanbračna komponenta 2 (v. 610) stope reprodukcije (711-1). Tako, na primer, postoji mogućnost da se pri računanju stope reprodukcije kombinuju podaci iz tablica fertiliteta (634-1), bračnog i vanbračnog, sa podacima iz tablice nupcijailteta (522-1). Na taj način dobijaju se stope reprodukcije s obzirom na nupcijalitet.
713
— Brzinu obnavljanja stanovništva, ili smene generacija (v. 116), može pokazati prosečno trajanje generacija 1, ili interval između uzastopnih generacija 1. Kada se posmatra niz ženskih generacija, kao interval između uzastopnih generacija može se uzeti prosečna starost majki 2 pri rođenju dece. Kaže se da se momentne stope reprodukcije (711-1) odnose na hipotetičke (fiktivne) kohorte 3, pošto su u pitanju sintetički pokazatelji (634-3) koji se zasnivanju na stopama kod raznih generacija i različitih starosti.
- 2. Interval između muških uzastopnih generacija, isto tako, odgovara prosečnoj starosti očeva pri rođenju njihove dece.
* * *
|
