The Demopædia Encyclopedia on Population is under heavy modernization and maintenance. Outputs could look bizarre, sorry for the temporary inconvenience
Višejezički demografski rečnik, srpskohrvatska verzija 1971
81
|
81
810
— Migracija (801-1) je spontana 1 ili dobrovoljna 1 ili stihijska 1, ako se lica preseljavaju po svojoj volji. Naporedo sa glavnim migracionim strujama, često postoji, iako u manjim razmerama, i kretanje stanovništva u obrnutom pravcu, tj. povratak bivših emigranata u rodni kraj (801-3). To su tzv. povratne migracije 2. Kada povratak organizuju vlasti — npr. posle rata, prilikom utvrđivanja državnih granica i slično, — to se naziva repatrijacija 3.
- 1. Kada su spontane migracije stalne u prostoru i vremenu, onda se govori o migracionim strujama.
- 3. repatrijacija, ž. — repatrirati, gl. — repatriran, prid.
811
— Individualna migracija 1 je migracija pojedinaca, uglavnom radnika, koji se sami preseljavaju. Kolektivna migracija 2 je uglavnom organizovana migracija skupova ljudi ili porodica. Kada migracija obuhvata veoma veliki broj ljudi, kaže se da je to masovna migracija 3. Nagli masovan i neorganizovan odlazak stanovništva prouzokovan raznim nedaćama naziva se bekstvo 4 ili eksodus 4.
- 1. Za razliku od individualne, porodična migracija označava preseljenje čitavih porodica.
- 2. Invazija (osvajati, gl.) je masovno i naglo doseljavanje (802-3) protiv volje stanovnika zaposednute teritorije, a infiltracija — dugotrajno doseljavanje, koje se vrši neosetno i dugo ostaje nezapaženo.
- 4. Reč grčkog porekla.
812
— Prinudna migracija 1, ili prisilna migracija 1, naziva se preseljavanje koje se vrši po nalogu vlasti. Ona može biti posledica proterivanja 2 pojedinaca ili grupe ljudi sa određene teritorije, pri čemu ne mora biti naznačeno mesto u kojem su oni dužni da se nasele. Evakuacija 3, uglavnom, označava organizovano preseljavanje stanovništva, da bi se zaštitilo od raznih nedaća, kao što su zemljotresi, epidemije, poplave, ratovi i slično. Lica koja su pri-nuđena da se preseljavaju, a sačuvala su izvesnu slobodu u izboru svog mesta boravka, nazivaju se izbeglice 4. Raseljena lica 5 su, naprotiv, migranti kojima je državna vlast odredila prebivalište. To su često lica koja su bila zahvaćena nekim organizovanim transferom stanovništva 6, tj. prinudnom kolektivnom migracijom (811 —2). Takvi transferi su ponekad rezultat razmene stanovništva 7 među državama, do kojih dolazi zbog ispravki granica, ili da bi se rešili problemi manjina (333-4).
- 2. proterivanje, sr. — proterati, gl. — proteran, prid. — izgnanik, m.
- 3. evakuacija, ž. — evakuisati, gl. — evakuisan, prid. lice koje mora da napusti određenu teritoriju.
- 5. Kada je preseljavanje, pojedinačno ili kolektivno, represivnog karaktera, to se naziva progonstvo (sr. — proganjati, gl. — progonjen, prid.).
813
— Prilagođavanje doseljenika (802-3*) novoj sredini vrši se, uglavnom, postepeno. Posle početne faze akomodacije 1 ili prilagođavanja 1 — u kojoj se gube njihove glavne predrasude prema običajima i navikama prihvatne zemlje (801-4*) — dolazi faza akulturacije 2, tj. postepenog usvajanja ovih običaja i navika. Nestanak svake razlike između doseljenika i starosedelačkog stanovništva (332-2) znači izjednačavanje 3, ili asimilaciju 3, doseljenika sa autohtonim stanovništvom. Naturalizacija (331-1) ponekad ubrzava, a ponekad samo potvrđuje takvo izjednačavanje.
- 1. U tom smislu se, u prenosnom značenju, govori o aklimatizaciji (aklimatizovati se, gl. — aklimatizovan, prid.).
- 3. izjednačavanje, sr. — asimilacija, ž. — izjednačiti, gl. — asimilirati, gl.: učiniti sličnim sebi (kad je reč o ljudima), i izjednačiti se: postati sličan drugima.
814
— Kada se doseljenici (802-3*) iz istih krajeva grupišu na teritoriji zemlje koja ih je prihvatila i tu zadrže svoje običaje i navike, kaže se da oni obrazuju koloniju 1. Postojanje takvih kolonija na već naseljenim teritorijama izaziva probleme koegzistencije 2 stanovništva različitog porekla. Takvo stanje dovodi često do fuzije 3, ili stapanja 3. populacija, tj. do iščezavanja njihovih međusobnih razlika, ili pak do integracije 4, ili uključivanja 4, jedne populacije u drugu. Segregacija 5, ili podvajanje 5, ili podvojenost 6 ili razlučivanje 5, nastaje kada više populacija žive na istoj teritoriji ali ih razdvajaju običaji ili zakonske zabrane koje onemogućavaju njihove međusobne veze (v. 334-4*).
- 1. kolonija, ž. — kolonizovati, gl.: obrazovati koloniju na nekoj teritoriji — kolonist, m.: član jedne kolonije — kolonizacija, ž.: proces kolonizovanja.
Koloniju u ovom smislu sačinjava svaka etnička grupa, koja živi u nekoj populaciji i koja joj je tuđa, i dospela migracijom. Takva kolonija nije nacionalna manjina, i ona se vremenom meša sa okolinom. Kolonizacija teritorija u okviru jedne države koju vrše njeni podanici, naziva se unutrašnja kolonizacija. Kolonija označava isto tako, i određenu kolonizovanu novu teritoriju, koja predstavlja osvojeni deo tuđe teritorije. - 5. Segregacija je izraz rasističkih predrasuda. Kao posledica segregacije u nekim zemljama postoje rezervati (304-4). Segregacija može dovesti do sukoba dveju populacija, pa čak i do genocida, tj. uništenja jedne populacije od strane druge.
815
— Politika migracije 1 sastavni je deo demografske politike (104-2). Mnoge zemlje svojim zakonima o useljavanju 2 ograničavaju naseljavanje stranaca. Pomoću zakona često se želi obezbediti selekcija imigranata 3, i to tako što se otežava useljavanje lica koja se smatraju kao nepoželjna, a podstiče naseljavanje nekih kategorija. U nekim zemljama, u SAD, na primer, primenjuje se sistem imigracionih kvota 4. Naime, broj mogućih imigranata iz svake zemlje utvrđuje se sa nacionalnim poreklom 5 stanovništva privatne zemlje (801-4). Politika migracija neke zemlje takođe uključuje mere, kojima se podstiče željeni unutrašnji teritorijalni razmeštaj 6 ili redistribucija 6 stanovništva.
3. selekcija, ž. — odabiranje, sr. — odabrati, gl. — odabran, prid. Odabiranje (selekcija) migranata se sastoji u javnom organizovanju izbora kandidata za doseljavanje.
* * *
|
